Dünya Nöroloji Derneği tarafından Dünya Beyin Günü olarak anılan 22 Temmuzda beynimize daha yakından bir bakış atalım.
Dünya Nöroloji Federasyonu'nun kuruluş tarihi olan 22 Temmuz her yıl Dünya Beyin Günü olarak kabul edilmektedir. Dünyada nörolojik hastalıklar ve bunlara bağlı ölümle hızla artmaktadır. Erişin yaşamdaki sakatlanmaların bir numaralı sebebi beyin hastalıklarıdır. Beyin hastalıklarının ayrıca ölüm sebepleri arasında birinci sırada olduğu söylenmektedir. Bu duruma dikkat çekmek amacıyla bu yılki Dünya Beyin Günü etkinliklerin teması "Herkes için Beyin Sağlığı" olara belirlenmiştir.
Türk Nöroloji Derneği, beyin sağlığımızı korumak için 5 yöntem öneriyor:
- Uyku düzeninizi koruyun.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Stresten uzak durun.
- Yeterli ve dengeli beslenin.
- Pozitif düşünün, bol bol gülümseyin.
Dünya Beyin Günü ve beyin sağlığı konusuna değindikten sonra bu yazımda mucizevi organımız olan beynimizin kısımları hakkında birtakım bilgiler vermek istiyorum.
Beynimizin ortalama ağırlığı 1.450 gramdır. Yaklaşık 100 milyar nöron yani sinir hücresi bulunur. Sağ ve sol olmak üzere iki hemisferden, iki yarı küreden ve dört lobdan oluşur: frontal lob, parietal lob, oksipital lob, temporal lob.
Fronral lob, alnımızın hemen arkasında bulunur ve türümüzü diğerlerinden ayıran yüksek işlevli işlemlerden sorumludur. Düşünme, hafıza, planlama, konuşma, istemli hareketlerde bulunma gibi işlevlerin gerçekleştiği beyin bölgesidir.
Parietal lob, dokunma ve duyu organlarından gelen bilgilerden sorumlu beyin bölgesidir. Duyuların birbirine entegre edilmesini sağlar.
Oksipital lob, görme ve görsel işlevlerden sorumlu olan beyin bölgesidir. Aslında görme işlevinin gözlerde değil bu beyin bölgesinde gerçekleştiği söylenmektedir.
Temporal lob ise ses, koku ve tadın algılanması gibi işlevlerden sorumlu beyin bölgesidir. Konuşma, hafıza ve işitme gibi işlevleri yerine getirir.
Beynimizin iki yarıküreden oluştuğunu söylemiştim. Sağ yarıküre vücudumuzun sol tarafını, sol yarıküre de vücudumuzun sağ tarafını yönetir. Sağ beyin daha çok yaratıcı beyin olarak bilinir ve resim, müzik, yazma gibi sanatsal yeteneklerle ilgilidir. Sol beyin ise matematik, mantık gibi analitik yeteneklerden sorumludur.
Beynimizde belirli işlevler için özelleşmiş beyin bölgeleri bulunmakla birlikte yaptığımız her şey aslında beynimizin bir bütün halinde çalışabilmesi sayesinde gerçekleşir. Bütün bölgeler birbiriyle iletişim halinde ve nöronlarla birbirine bağlıdır. Örneğin sevdiğiniz birini hatırlamaya çalıştığınızda o kişinin görüntüsüne ait bilgi oksipital lobdan, o kişinin sesine ait bilgi ise temporal lobdan gelerek frontal lobda işlenir. Bu bölgelerin herhangi birinde bir hasr olması durumunda beyin bir bütün halinde çalışamaz ve bilgilerin işlenmesinde, hareketlerin yönlendirilmesinde vs. aksalıklar ortaya çıkar.